Zamek kaniowski

Wladca zamku w Kaniowie bierze za zone Orlike. W dziewczynie kocha sie Nebaba, który na wiesc o slubie planuje zemste na nowozencach. Nebabe nawiedza demon Kseni, wskrzeszonej po utopieniu w jeziorze. Bohaterowie zyja na pograniczu zycia i smierci, a demoniczne sily przepowiadaja tragiczne wydarzenia. W obrazach ociekajacych krwia i szalenstwem Goszczynski zobrazowal chlopsko-kozackie wystapienia, zainspirowane prawdziwa historia koliszczyzny.
Po raz pierwszy w literaturze polskiej lud zostal przedstawiony jako zywiolowa sila, niszczaca swiat "panów". Zamek kaniowski Seweryna Goszczynskiego uznaje sie za najwazniejsze dzielo polskiego czarnego romantyzmu.