Pożegnanie z Marią i inne opowiadania

Pozegnanie z Maria i inne opowiadania Tadeusza Borowskiego naleza do wielkich literackich swiadectw o II wojnie swiatowej. Opowiadania, oparte na autobiograficznych wspomnieniach autora, laczy postac Tadka, glównego bohatera, a zarazem narratora, który w pierwszej osobie opisuje swoje doswiadczenie wieznia obozu koncentracyjnego. Opowiadania napisane sa metoda behawiorystyczna, opisuja wylacznie zachowania i zewnetrzne reakcje ludzi, których los polaczyl w skrajnie nieludzkim doswiadczeniu.
Widzimy rózne zachowania, od calkowitej biernosci po próby dostosowania sie i przetrwania za wszelka cene. Ale widzimy o wiele wiecej. Wstrzasajace dzielo Borowskiego ukazuje wplyw doswiadczenia obozowego na psychike i moralnosc czlowieka, stanowi wielka literacka próbe obiektywnej odpowiedzi na pytanie, czy po takim doswiadczeniu jak Auschwitz mozna jeszcze powrócic do normalnego zycia. W Pozegnaniu z Maria i innych opowiadaniach zostaly zebrane zarówno opowiadania ze zbioru Pozegnanie z Maria (1947) - Pozegnanie z Maria, U nas w Auschwitzu, Dzien na Harmenzach, Prosze panstwa do gazu, Smierc powstanca, Bitwa pod Grunwaldem, jak i z tomu Kamienny swiat (1948) - Krótka przedmowa, Kamienny swiat, Opowiadanie z prawdziwego zycia, Smierc Schillingera, Czlowiek z paczka, Kolacja, Milczenie, Spotkanie z dzieckiem, Koniec wojny, Independence Day, Podróz pulmanem, Dziewczyna ze spalonego domu, Odwiedziny, a takze kilka opowiadan Borowskiego dolaczonych do Pozegnania z Maria w pózniejszych wydaniach: Chlopiec z Biblia, Ludzie, którzy szli, Muzyka w Herzenburgu, Ofensywa styczniowa. Lektura w szkole sredniej